Türk kelimesi anlam bakımından "tür" yani türemekten geldiği düşünülmektedir. Eski yazıtlara bakıldığında "Türk" kelimesi haricinde Türük, Török, Törk olarak da kullanıldığı bilinmektedir. Ayrıca Türk kelimesinin "töre" isminden türetildiği ve türeyen, töreli, tüzüklü (kanunlu) anlamına geldiği sanılmaktadır. Tarihte ilk Türk kelimesini kullanan devlet Göktürk devleti olmakla beraber bundan önce Türk kelimesinin kullanıldığı görülmemektedir. Türk ırktan ziyade aynı veya benzer kültür ve dile mensup topluluk, millet yani bodun (budun)'a verilmiştir.
Çinli kaynaklara bakıldığnda 3. yüzyılda Türk kelimesini kullandığını görüyoruz. Ancak T’ieh-lê, T’u-cüeh, Ting-ling şeklinde farklı kelimeler kullanmışlardır. Çinlilerden'de önce Roma devletinin kayıtlarında 1. yüzyılda Türk kelimesinin kullanıldığı görülmektedir. Azak denizinin doğusunda Türkçe konuşan topluluklar Turcae/Tyrcae şeklinde kayıtlara geçmiştir.
